Overgangsklachten

Wanneer je stopt met ovuleren zal er geen eisprong meer plaatsvinden en word je niet meer ongesteld. De periode die dan aanbreekt wordt de overgang genoemd. Hierdoor zal te je maken krijgen met verschillende overgangsklachten. De overgang is een geleidelijk proces dat in fases verloopt, waarbij iedere fase wordt gekenmerkt door verschillende overgangsverschijnselen. Het is dan ook niet zo dat je menstruatie plotseling verdwenen zal zijn. Het duurt vaak zelfs vier jaar voordat de menstruatie helemaal stopt.

De laatste menstruatie wordt ook wel de menopauze genoemd. De meeste komen in de overgang tussen hun 45e en 55e levensjaar. Deze overgang leeftijd kan erfelijk bepaald zijn. Wanneer jouw moeder bijvoorbeeld op latere leeftijd pas in de overgang is gekomen dan is de kans groot dat dit ook bij jou zal gebeuren. Je kunt ook een vervroegde overgang hebben (rond de 40 jaar) of laattijdig (rond de 55 jaar) in de overgang komen.

Helaas bestaat er veel onbegrip over het onderwerp overgang en de daarbij horende overgangsklachten. Dat is vreemd, want het is net als menstruatie een normaal en natuurlijk proces. Maar omdat het voor vele een moeilijk onderwerp blijft om over te praten, kan het best lastig zijn als je niet weet waar je op moet letten. Maar als je er meer weet over mogelijke overgangsklachten, kun je er makkelijker mee omgaan. Op deze pagina lees je dan ook meer over de meest voorkomende overgangsklachten.

Wanneer je in de overgang terecht komt, zal je lichaam op zoek gaan naar een nieuwe balans. Het vinden van deze nieuwe balans gaat meestal gepaard met een aantal lichamelijke ongemakken. Deze lichamelijk ongemakken worden ook wel overgangsklachten genoemd. Ondanks dat iedereen de overgang anders ervaart en niet iedereen altijd dezelfde klachten heeft, kan er wel een opsomming worden gemaakt van de meest voorkomende klachten. Enkele veelvoorkomende overgangsklachten zijn een onregelmatige menstruatie, opvliegers, nachtelijk zweten, prikkelbaarheid, slapeloosheid en vaginale droogheid. Maar er zijn nog veel meer klachten, zoals duizeligheid, een opgeblazen gevoel, gewichtstoename, stemmingswisselingen, hoofdpijn en verlies van libido.

Wanneer je deze overgangsklachten bij jezelf herkent is het aan te raden om naar je huisarts te gaan voor advies. En onthoud: je bent niet alleen en je hoeft je niet te schamen. Verder kan het af en toe ook voorkomen dat je helemaal geen overgangsklachten ervaart. Hieronder worden een paar van de veelvoorkomende overgangsklachten nog verder toegelicht.

Een van de belangrijkste overgangsklachten is een verandering in het patroon van je menstruatie. Zo kan het kan zijn dat je te maken krijgt met hevig bloedverlies, terwijl je dat nog nooit eerder hebt gehad. Of je menstruaties worden juist lichter met onregelmatige bloedingen. Je bent misschien elke twee of drie weken ongesteld of pas na een hele maand weer. Langzamerhand word je menstruatie dus onregelmatiger. Uiteindelijk zal je menstruatiecyclus volledig stoppen en zal je niet meer ongesteld worden. De laatste ongesteldheid wordt ook wel de menopauze genoemd.

Zweetsporen die je verrassen terwijl er niet veel aan de hand lijkt te zijn, het transpiratievocht loopt over je gezicht. Je voelt een warme gloed opkomen en je gezicht begint te blozen. Een intense hitte begint in je borst en stijgt naar je nek en uiteindelijke stijgt het naar je hoofd. Je hebt geen idee wat je overkomt, maar maak je geen zorgen het is volkomen normaal, het is een opvlieger, een veelvoorkomende overgangsklacht.

Het is volkomen normaal als je opvliegers krijgt tijdens de overgang, maar als je niet weet wat er aan de hand is dan kan dit even schrikken zijn. Een opvlieger kan spontaan plaatsvinden, zonder duidelijke oorzaak. De symptomen van opvliegers beginnen meestal rond je gezicht en je borstkas en breiden zich vervolgens uit naar andere delen van je lichaam. Opvliegers die je ervaart tijdens de overgang zijn extreem onvoorspelbaar, zonder duidelijke oorzaak. Opvliegers kunnen onder andere worden veroorzaakt door emotionele stress of worden getriggerd door wat je eet of drinkt. Volgens deskundigen ontstaan dit soort overgangsklachten als gevolg van veranderende oestrogeen niveaus tijdens de pre-menopauze.

Symptomen van opvliegers zijn onder meer:

• Je huid voelt plotseling warm aan 
• Je ervaart roodheid van de huid op het gezicht, nek, oren, borst of andere gebieden 
• Spontaan zweten, vooral in op bovenlichaam 
• Tintelingen in je vingers 
• Hartkloppingen

Over het algemeen komen opvliegers meestal midden in de nacht voor. Wanneer een opvlieger in de nacht voorkomt, wordt dit ook wel nachtelijk zweten genoemd. Overgangsklachten variëren in intensiteit. Sommige ervaren lichte klachten, zoals een lichte warme gloed door het lichaam, andere worden doorweekt in zweet wakker in bed. Om je opvliegers te onder controle te houden, helpt het om te weten waardoor ze worden geactiveerd. Een manier om erachter te komen wat je opvliegers kan triggeren, is door een symptoom-dagboek bij te houden. Een symptoom-dagboek kan je helpen je triggers te herkennen en je opvliegers te beperken. Zo kun je proberen te bepalen welke levensstijl wijzigingen moeten worden aangebracht om je overgangsklachten te verminderen en opvliegers te voorkomen. Noteer van elk incident, wat je hebt gegeten en wat je hebt gedaan vóór de opvlieger. Je arts kan zo het dagboek ook gebruiken om je overgangsklachten te diagnosticeren.

Opvliegers kunnen door verschillende factoren worden geactiveerd. Mogelijke triggers van opvliegers zijn onder meer:

• Angst
• Sommige medicijnen
• Pittig eten
• Alcohol
• Warme drankjes 
• Cafeïne
• De verwarming te hoog hebben staan of in een benauwde ruimte zijn
• Nicotine
• Strakke kleding dragen
• Stress
• Hyperthyreoïdie
• Spinale laesies

Geen zorgen, als je iets niet kan vinden in deze lijst is dat helemaal niks raars. De symptomen kunnen bij iedereen anders zijn en meerdere mogelijke oorzaken hebben. Als je herhaalde opvliegers ervaart die niet verdwijnen en je hebt er erg last van moet je altijd een arts raadplegen die kan je verder helpen met het identificeren van je symptomen.

Vaak wordt de menopauze gelinkt aan een veranderende menstruatie en opvliegers. Echter zijn dit niet de enige overgangsklachten die vaak voorkomen. Een ander veelvoorkomend verschijnsel binnen de overgang kan prikkelbaarheid zijn. Deze prikkelbaarheid of stemmingswisselingen worden vaak geassocieerd met puberende tieners waardoor je in de overgang met deze overgangsklachten vaak niet serieus worden genomen. Het ontstaan van deze overgangsklachten heeft te maken met het feit dat er tijdens de menopauze geleidelijk minder hormonen worden aangemaakt. Dit kan zorgen voor schommelende hormoonspiegels welke zich vaak vertalen tot stemmingswisselingen. Stemmingswisselingen kunnen zich uiten in een onschuldige opstandigheid of minder geduld maar kunnen ook heftiger plaatsvinden in de vorm van een huilbui of neerslachtige gevoelens. Als je deze overgangsklacht voelt opkomen dan kan het helpen om afleiding te zoeken. Een rondje wandelen of praten met een vriendin kan al opluchtend werken. Als je last blijft houden van hevige stemmingswisselingen als gevolg van de overgang dan is het aan te raden om contact op te nemen met je huisarts.

Zoals net al is benoemd worden er tijdens de menopauze minder hormonen aangemaakt. Doordat het lichaam minder van het hormoon oestrogeen produceert, wordt het vaginaweefsel dunner en minder elastisch. Als gevolg hiervan kan je in de overgang vaginale droogheid ervaren. Dit kan ervoor zorgen dat er sneller wondjes of infecties ontstaan, die kunnen lijken op een vaginale infectie. Naast dat dit natuurlijk nooit leuk is kan het ook meer verregaande gevolgen hebben voor bijvoorbeeld je seksleven. Je libido kan negatief worden beïnvloed of seks kan pijnlijk gaan aanvoelen, terwijl regelmatige seksuele activiteit juist kan helpen in het tegengaan van vaginale droogheid. Het is in dit geval extra belangrijk om je V-zone goed te blijven verzorgen. Met deze tips kun jij ervoor zorgen dat je intieme hygiëne in goede conditie blijft.