Stemmingswisselingen tijdens de overgang

Meer dan 50% van de vrouwen+ ervaart stemmingswisselingen als overgangsklacht gedurende de menopauze. Heb je het idee dat je deze stemmingswisselingen niet onder controle hebt? Geen paniek, wanneer je de symptomen en oorzaken kent kun je er meer aan doen dan je denkt.

Stemmingswisselingen worden gedefinieerd als extreme of abrupte schommelingen in je emotionele functioneren die je humeur doen omslaan zonder dat daar een duidelijke reden voor is. De term 'mood swing' wordt daarbij vaak gebruikt. De reden dat je gedurende de overgang te maken kunt krijgen met stemmingswisselingen is omdat je hormonen, die gevoelens en emoties reguleren, uit balans worden gebracht. Hoewel dit een veelvoorkomend en normaal symptoom van de overgang is, kan het een zeer vervelende klacht zijn.

Omdat iedereen haar eigen unieke manier heeft om met emoties, stress en omgeving om te gaan, ervaart iedereen de symptomen van stemmingswisselingen op een andere manier. Veelvoorkomende symptomen van stemmingswisselingen tijdens de overgang zijn:

• Onverklaarbare emoties;
• Depressie;
• Gebrek aan motivatie;
• Extreme mood swings;
• Prikkelbaar;
• Agressie;
• Minder geduld;
• Verhoogde stress;
• Angst;
• Nervositeit;
• Melancholie.

Met een duidelijk begrip van de symptomen van stemmingswisselingen tijdens de overgang is het goed om meer te weten over de onderliggende oorzaken van stemmingswisselingen.

Stemmingswisselingen tijdens de overgang worden grotendeels veroorzaakt door de hormonale verandering die je in deze periode doormaakt. In het vroege begin van de overgang daalt de oestrogeenproductie. De hersenen willen deze productie weer opvoeren, waardoor het FSH-spiegel (Follikel Stimulerend Hormoon) omhoog gaat. Deze stijging geeft echter een hormonale storing in het limbisch systeem van de hersenen. Het deel van de hersenen dat de emotionele reacties reguleert. Hierdoor kunnen ongewenste en hevige stemmingswisselingen ontstaan.

Naast schommelende hormoonspiegels zijn er nog andere oorzaken die stemmingswisselingen tijdens de overgang kunnen veroorzaken. Zo kunnen overgangsklachten zoals opvliegers, nachtelijk zweten, hoofdpijn, fysieke veranderingen en vermoeidheid stemmingswisselingen intensiveren.

Je hebt je humeur helaas niet altijd in de hand. Toch is er een aantal zaken waar je rekening mee kunt houden om je stemmingswisselingen te beperken. 

Naast dat je omgeving veel invloed heeft op je humeur, speelt vooral voeding een belangrijke rol wanneer het aankomt op stemmingswisselingen. Uit recent onderzoek blijkt dat een slecht humeur voornamelijk voorkomt bij mensen die veel slechte vetten eten. Deze mensen maken uiteindelijk ook meer kans op een depressie. Wil je juist je humeur verbeteren door middel van voeding? Dan is omega-3 vetzuur, voornamelijk aanwezig in vette vis, erg belangrijk om binnen te krijgen. Naast slechte vetten, zijn ook snelle koolhydraten funest voor je humeur. Het eten van bijvoorbeeld wit brood, snoep of witte rijst of pasta zorgt voor een gigantische piek in je bloedsuikerspiegel. Insuline in je lichaam speelt hierop in en zorgt ervoor dat je bloedspiegel snel weer daalt, hierdoor krijgt je lichaam snel weer behoefte aan suiker. Dit proces is voor veel mensen bekend, maar weten niet dat hun humeur hierin meegaat en dezelfde pieken en dalen doorstaat. Je eetmomenten spreiden over de dag en zo veel mogelijk langzame koolhydraten eten zorgt dus voor een stabiel humeur. 

Ook vitamine B speelt een grote rol in het reguleren van stemmingswisselingen. Vitamine B kun je vinden in onder andere bladgroenten, aardappelen, melk en afgeleide producten, mager vlees en bruin brood. Alle soorten vitamine B hebben een positieve invloed op je humeur en psychologisch evenwicht. Ook Magnesium kan bijdragen aan een goed humeur, dit zorgt namelijk voor ontspanning van de spieren en vermindert stress.

Kortom, om je humeur een boost te geven door middel van voeding; Eet gezond, gevarieerd en verdeel je maaltijden over de dag. Zorg voor genoeg groenten en fruit en probeer wekelijks vette vis te eten. Hiermee houd je je bloedsuikerspiegel op pijl en voorkom je stemmingswisselingen.

Ook voldoende (of juist te weinig) slaap heeft invloed op je stemming en humeur de volgende ochtend. Denk er maar eens aan hoe knorrig je kunt zijn wanneer je te kort geslapen hebt en hoe prikkelbaar je bent wanneer je moe bent. Je kunt je slaapgedrag gemakkelijk aanpassen om te vermijden dat je humeur eronder gaat lijden. Naast voldoende slaap per nacht, over het algemeen wordt een minimum van 7 uur per nacht aangeraden, is te veel slaap ook funest. Per persoon verschilt het ideale aantal uren, maar gemiddeld gezien is rond de 7 a 8 uur slaap per nacht aanbevolen.

Ook de omstandigheden tijdens het slapen zijn van belang. Kijk eens kritisch naar je slaapkamer: Kun je je slaapkamer helemaal donker maken? Heb je een televisie op je slaapkamer? Slaap je met een klein lampje aan? Uit onderzoek is gebleken dat inslapen met de televisie (nog) aan, een slecht effect heeft op de nachtrust.

Doe er alles aan om je slaapkamer tijdens de nacht donker te houden tot en met het moment dat je ontwaakt. Koop dus goede, verduisterende, gordijnen. Vergeet ook niet om de lichtsterkte van je digitale wekker te dimmen, deze produceert soms zoveel licht dat je er bijna een boek bij kunt lezen. Verban daarnaast je televisie en andere schermen uit je slaapkamer. Je lichaam moet weten dat de slaapkamer een plek is om te rusten en om te vrijen. Niets meer en niets minder.

Naast stemmingswisselingen ervaren veel ook vaak stress. Stress kan ook gezien worden als een trigger voor stemmingswisselingen. Dit kan je dagelijks functioneren niet alleen beïnvloeden maar dit kan ook nadelig zijn voor je gezondheid en welzijn. Daarom is het belangrijk om stress serieus te nemen en wanneer mogelijk zoveel mogelijk stressvolle situaties te vermijden. Als je denkt dat je te veel stress in je leven hebt is het aan te raden om naar manieren te zoeken om stress te verminderen door bijvoorbeeld te overleggen met je huisarts. Het zoeken naar iets wat voor jou ontspannend werkt kan helpen om stress te verminderen. Dit kan bijvoorbeeld wandelen, zwemmen, lezen of sporten zijn.