Waarom ben ik onregelmatig ongesteld?

Dit artikel is gecontroleerd door: Marlies Bongers

Laten we eerlijk zijn - menstruaties zijn niet bepaald betrouwbaar. Terwijl sommige vrouwen+ de klok erop gelijk kunnen zetten, is het voor anderen weer elke maand een verrassing. Of ze nu te laat, te vroeg of helemaal niet komen. Iedereen zal op een gegeven moment te maken hebben met onregelmatige menstruaties. 

Een onregelmatige cyclus houdt in dat je onregelmatig ongesteld bent en dat het onduidelijk is wanneer je begint of eindigt met menstrueren. Of je nu pas net ongesteld bent geworden, of al langere tijd ongesteld bent, we weten allemaal dat het hebben van een onregelmatige ongesteldheid vervelend kan zijn. Maar wees gerust, het hebben van een onregelmatige menstruatie hoeft niet altijd gelijk te betekenen dat er wat aan de hand is.

Menstruaties zijn meestal maar een paar dagen van je menstruatiecyclus. Het verloop en timing van deze dagen, waarop het baarmoederslijmvlies in de vorm van bloed wordt uitgescheiden, kan in de werkelijkheid anders lopen. Elk lichaam is uniek en het kan zelfs per menstruatiecyclus verschillen. Je kunt een cyclus twee weken hevig bloeden en andere maanden helemaal geen menstruatie hebben. Het is ook mogelijk dat je menstruatie iets vroeger of later komt dan je misschien verwacht.

We kunnen er zeker van zijn dat de lengte en zwaarte van je menstruatie zo wisselvallig kan zijn als het weer. Wanneer je onregelmatig ongesteld bent, hoeft dat nog niet te betekenen dat er iets mis is.

Onregelmatige menstruatie kan veel dingen betekenen. Over het algemeen houdt een onregelmatige cyclus in dat je onregelmatig ongesteld bent en dat het onduidelijk is wanneer je begint of eindigt met menstrueren. Of je nu pas net ongesteld bent geworden, of al langere tijd ongesteld bent, we weten allemaal dat het hebben van een onregelmatige ongesteldheid vervelend kan zijn. Onregelmatig bloeden kan veel oorzaken hebben. Het kan zijn dat je eerder of later dan normaal begint met bloeden. Je kunt ongewoon licht bloeden met wat bruine afscheiding, spotting of juist heviger menstrueren dan normaal. Je kunt ook je menstruatie een keer overslaan of vaak ongesteld zijn en twee menstruaties in één maand hebben (metrorragie). Sommige hebben last van menstruatiepijn of krampen wanneer ze ongesteld zijn. 

Wanneer je langer dan 42 dagen niet ongesteld bent geweest dan wordt dit oligomenorroe genoemd en wanneer je langer dan 6 maanden niet ongesteld bent geweest dan wordt dit amenorroe genoemd. Als je twee menstruaties in één maand hebt dan heet dit (menorragie).

Hoewel deze problemen vaak voorkomen, is het altijd een goed idee om je huisarts om hulp te vragen als je je grote zorgen maakt over je onregelmatige menstruatie. Maar wees gerust, het hebben van een onregelmatige menstruatie hoeft niet altijd gelijk te betekenen dat er wat aan de hand is.

Naast dat onregelmatig menstrueren vervelend is, vraag jij je misschien ook af of je menstruatie wel normaal is. Het hebben van een ‘normale ongesteldheid’ is voor iedere persoon anders maar de meeste  zijn tussen de 2 en 8 dagen ongesteld en worden om de 21 tot 35 dagen ongesteld. De eerste twee dagen ben je vaak het meest hevig ongesteld. Als je net begonnen bent met menstrueren, is het vaak normaal dat je menstruatie nog wat onregelmatig is. 

Wat zijn enkele oorzaken van een onregelmatige menstruatie?

Er zijn veel mogelijke oorzaken van een onregelmatige menstruatie en het zal je niet verbazen dat ze bijna allemaal te maken hebben met hormonale veranderingen; dus laten we eens kijken.

Perimenopauze

In tegenstelling tot de puberteit begint in de perimenopauze (de eerste fase van de overgang) je lichaam de productie van hormonen te vertragen en stopt uiteindelijk ook de ovulatie. Een onregelmatige menstruatiecyclus is een van de meest voorkomende overgangsklachten. Het is dan ook normaal dat je menstruaties onregelmatiger worden en uiteindelijk helemaal stoppen.

Naarmate de hoeveelheid oestrogeen en progesteron geleidelijk afneemt en de eisprong zijn routine verliest, zullen je maandstonden waarschijnlijk onregelmatiger worden tot ze helemaal weg zijn. Dit kan in het begin een beetje wennen zijn. Vooral omdat je er waarschijnlijk aan gewend bent geraakt dat je maandelijks menstrueert, maar het is slechts het begin van een nieuw hoofdstuk in je leven.

Anticonceptie

Sommige anticonceptie kan je menstruatiecyclus verstoren. Dit komt doordat anticonceptie hormonen aan je lichaam afgeeft waardoor sperma de eicel niet kan bereiken. De toevoeging van deze hormonen kan je menstruatiecyclus veranderen of je menstruatie voor korte tijd onregelmatig maken. Dit komt doordat je lichaam zich aan moet passen aan de nieuwe hormonen. Lees hier meer over hoe je anticonceptie je menstruatie kan verstoren.

Stress

Stress heeft meestal een negatieve invloed op je menstruaties. Misschien ben je net naar een nieuwe school gegaan of ben je aan een nieuwe baan begonnen. Bij stress geeft je lichaam het hormoon cortisol af. Als je daar te veel van in je bloedbaan hebt, dan kan het de aanmaak van oestrogeen en progesteron in je lichaam verstoren. En dat heeft weer invloed op je menstruatiecyclus. Lees hier meer over hoe stress je menstruatie kan beïnvloeden. Lees hier meer over hoe stress je menstruatie kan verstoren. We weten hoe makkelijk het kan zijn om ironisch genoeg te stressen over je gestrest voelen. Als dit gebeurt, is het belangrijk om afleiding te zoeken door tijd te maken Wanneer dit de stress niet verminderd, overweeg dan om hulp te zoeken van een therapeut. Lees hier meer over hoe stress je menstruatie kan verstoren.

Tijdens een zwangerschap zul je veranderingen ervaren in je menstruatiecyclus. Daarbij is het uitblijven van je menstruatie vaak een van de eerste zwangerschapssymptomen.

Het is ook normaal dat je na de bevalling een specifiek type afscheiding, beter bekend als lochia, ervaart voordat je menstruatie uiteindelijk terugkeert. Deze verandering is normaal. Zeker als je borstvoeding geeft dan wordt je menstruatie lang onderdrukt. Het is ook normaal dat je onregelmatige patronen ervaart in je eerste menstruaties na je zwangerschap.

Als je lichaam een bevalling doormaakt, dan verandert de hormoonspiegel in je lichaam. Als je hormoonspiegel verstoord is, is het normaal om een tijdje niet ongesteld te worden na je bevalling. Ook bij borstvoeding kan de menstruatie helemaal stoppen en pas terugkomen als je met de borstvoeding bent gestopt. Dat betekent niet dat je geen ovulatie hebt. Je kunt nog steeds zwanger worden, dus vergeet niet om een anticonceptiemiddel te gebruiken. Als je weer ongesteld wordt, dan kan je menstruatie lichter en korter, of juist langer en heviger zijn dan eerst.

Net toen je dacht dat één menstruatie per cyclus genoeg was, blijkt dat het mogelijk is om meer dan één keer per maand ongesteld te worden. Twee of meer keer bloeden in één maand wordt veroorzaakt door een hormonale disbalans. Meerdere menstruaties of onregelmatige menstruaties kunnen ook een teken zijn van een medische aandoening of een infectie. Te veel bloeden kan leiden tot bloedarmoede. Ga naar je huisarts om hier meer over te weten te komen.

En ja, het laatste waar we op zitten te wachten zijn twee rondes PMS zo kort na elkaar, maar ze betekenen niet noodzakelijkerwijs dat er iets mis is. Als je je er zorgen over maakt, is het een goed idee om naar je huisarts te gaan voor meer informatie en hulp.

Waarom stopt en begint mijn menstruatie soms?

Heb je je ooit opgelucht gevoeld dat je menstruatie eindelijk voorbij was, om de volgende dag weer wat bloed in je ondergoed te vinden? We hebben het allemaal wel eens meegemaakt en het kan heel vervelend zijn. Het is verder niet echt iets om je zorgen over te maken; menstruaties die stoppen en weer beginnen is eigenlijk een heel gewoon verschijnsel.

Deze dagelijkse menstruatiestoornissen komen meestal doordat een stukje baarmoederslijmvlies de baarmoederhals blokkeert en het menstruatiebloed niet meer doorlaat. Dit is meestal maar een tijdelijke barrière en zodra het weefsel zijn weg naar buiten vindt, zal je menstruatie weer op gang komen. Een handige tip is om een inlegkruisjes of maandverband bij de hand te houden, zelfs nadat je denkt dat je menstruatie gestopt is.

Wat als ik een menstruatie heb gemist of te laat is?

Maak je niet gelijk zorgen als je menstruatie onregelmatig is of als je een menstruatie hebt gemist. Je menstruatiecyclus wordt als het goed is vanzelf weer normaal. Het missen van een menstruatie, of zelfs een paar menstruaties, kan met name verontrustend zijn als je probeert een baby te krijgen. 

Hoe lang mag je onregelmatig ongesteld zijn?

Als je langer dan drie maanden onregelmatige menstruaties hebt, ga dan naar je huisarts. Het is een goed idee om de duur van je menstruaties in een menstruatiekalender bij te houden. Om je menstruaties regelmatig te krijgen kan de huisarts anticonceptie, zoals de pil, voorschrijven. Als je bang bent dat je op een onverwacht moment ongesteld wordt, zorg dan dat je altijd maandverband bij je hebt. Om 's nachts doorlekken te voorkomen kun je het beste maandverband gebruiken.

Een van de eerste tekenen van zwangerschap is inderdaad het uitblijven van de menstruatie, dus dat is een plek om te beginnen. Als je de afgelopen weken onbeschermde seks hebt gehad, is het verstandig om een zwangerschapstest te doen of naar de huisarts te gaan.

Anders is je menstruatie misschien gewoon te laat.

Hoeveel te laat kan een menstruatie zijn?

Het is volkomen normaal dat de menstruatie van maand tot maand kan verschillen en dat je een paar dagen overtijd kan zijn. Dit verschilt per lichaam. Een late of zelfs uitblijvende menstruatie betekent dus niet altijd dat je zwanger bent. Of je nu seksueel actief bent of niet, er zijn nog enkele andere mogelijke oorzaken van een late of gemiste menstruatie:

• Ondervoeding 
• Overmatige lichaamsbeweging
• Hormonale disbalans 
• Plotseling gewichtsverlies of toename
• Overgewicht

Je onregelmatige menstruatie kan soms ook het gevolg zijn van een medische aandoening, zoals PCOS, hartaandoeningen, ongecontroleerde diabetes, een overactieve schildklier of vroegtijdige overgang. Als je meer dan 3 menstruaties achter elkaar hebt gemist en je hebt gecontroleerd of je niet zwanger bent, dan is het goed om even een afspraak te maken met je huisarts.

Moet ik iets doen aan een onregelmatige menstruatie?

We begrijpen dat onregelmatige menstruaties zeer lastig kunnen zijn, maar je hoeft je niet meteen zorgen te maken. Zoals je hebt gelezen, kan je menstruatiecyclus door een aantal factoren uit balans raken, maar wordt het meestal vanzelf weer normaal. Mocht het langdurig aanhouden dan kun je het beste contact opnemen met je huisarts.

Wat je wel kunt doen is de lengte en frequentie van je menstruatie bijhouden door ze in een dagboek te noteren of door een menstruatietool te gebruiken. Hoe beter je je menstruatiecyclus kent, hoe makkelijker het voor je zal zijn om te zien wanneer er echt iets mis is.

Heb je andere menstruatieproblemen waar je meer over wilt weten? Ga dan naar onze pagina over PMDD en endometriose.