Droge vagina: wat kun je er aan doen?

Laten we het hebben over wat het precies is en wat je er aan kunt doen.

Een droge vagina en vulva treedt op vanwege een aantal verschillende redenen. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer 15% van de perimenopauzale vrouwen+ en 30% van de postmenopauzale vrouwen+ vaginale droogheid ervaart ^[1]. Er zijn ook meisjes die tijdens de puberteit last hebben van een droge vagina. Het is dus iets wat meerdere mensen doormaken. Hoewel het een licht ongemak kan veroorzaken, zijn er tal van manieren om een droge vagina of vulva te verhelpen.

Laten we meer te weten komen over waarom je een droge vagina of vulva hebt en ook wat je er aan kunt doen om de klachten te verminderen.

Of je nou heerlijk vochtig of irritant droog bent, de bevochtiging van een vagina kan soms in een oogwenk veranderen. Vaginale droogheid wordt veroorzaakt wanneer de vagina minder vaginaal vocht of afscheiding aanmaakt. Vaginaal vocht gaat vanuit de vagina naar de vulva, daarom kan vaginale droogheid er ook toe leiden dat de huid rond de vagina-ingang (een deel van de vulva) ook droog is.

Vaginale droogheid is in wezen wat er gebeurt als de vagina minder wordt gesmeerd dan normaal. Dit gebrek aan natuurlijke smering kan soms leiden tot wat ongemak en wrijving. Een beetje alsof je van een waterglijbaan glijdt zonder water. De droogte kan ervoor zorgen dat de vaginale ingang en de vulva (waaronder de vagina-opening, de schaamlippen en de clitoris) geïrriteerd raken. Als je vaginale droogheid ervaart, kun je ook merken dat je last krijgt van;

• Jeukende vulva 
• Frequente urineweginfecties
• Prikkelend of branderig gevoel bij het plassen 
• Pijn bij penetratie seks
• Licht bloedverlies tijdens seks 
• Algemeen ongemakkelijk gevoel 
• Ongemak gevoel bij het dragen van een broek 
• Druk in de schaamstreek 

Het is belangrijk om te onthouden dat dit veel voorkomende symptomen zijn. Er zijn een aantal oorzaken, namelijk:

• Overgang 
• Fases in menstruatiecyclus 
• Intieme hygiëne producten, allergische reactie op chemicaliën in zepen, detergenten, enz. 
• Auto-immuunziekten (bijvoorbeeld het Sjogren-syndroom) 
• Infecties (bacterieel, viraal of seksueel overdraagbaar) 
• Bepaalde medicijnen (bijv. Antihistaminica,  antidepressiva) 
• Emotionele oorzaken, stress of depressie 
• Kanker behandelingen (chemotherapie, bestralingen) 
• Roken en alcoholgebruik 
• Douchen 
• Onvoldoende seksuele opwinding

De meest voorkomende oorzaken van een droge vagina en/of vulva is een daling van het oestrogeengehalte. Dit komt omdat oestrogeen het hormoon is dat verantwoordelijk is voor de productie van natuurlijke afscheiding en vocht. Hormonale anticonceptiva, overgang, borstvoeding, antidepressiva en chemotherapie kunnen een daling van de oestrogeenspiegels veroorzaken en zo bijdragen aan vaginale droogheid. Gedurende je menstruatiecyclus fluctueren je oestrogeenspiegels ook constant. Deze reguleren zichzelf meestal - dus er is geen reden tot zorgen maken.

Droge vagina tijdens seks

Tijdens seksuele voorlichting op school heb je misschien geleerd dat de vagina nog meer natuurlijke glijmiddelen aanmaakt als je vagina je voorbereidt op geslachtsgemeenschap. Dus soms kan een gebrek aan voorspel of stress ervoor zorgen dat de vagina deze smeermiddelen niet produceert, waardoor de vagina droog wordt en seks mogelijk pijnlijk wordt.

Verzorgingsproducten

Sommige mensen zijn bijzonder gevoelig voor bepaalde geparfumeerde intieme zeep, parfums en scrubs, omdat ze soms de vaginale pH kunnen veranderen en de huid rond de opening van de vagina kunnen irriteren waardoor het droog en jeukend wordt. Hoewel niet iedereen hiervoor gevoelig is, ga altijd eerst na of je (nieuwe) intieme producten hebt geprobeerd wanneer je vagina droog of geïrriteerd is.

Onderliggende omstandigheden

Diabetes en ongewone aandoeningen zoals het syndroom van Sjögren kunnen ook bijdragen aan vaginale droogheid. Het is belangrijk om niet zelf conclusies te trekken. Er zijn ook aandoeningen die kunnen leiden tot klachten van vaginale droogheid, zoals diabetes en het syndroom van Sjogren. Heb je naast vaginale droogheid ook last van andere klachten van droge slijmvliezen (oa ogen en mond), dan kun je overwegen contact op te nemen met de huisarts om dit te onderzoeken.

Oplossingen voor vaginale droogheid

Hoewel vaginale droogheid pijn of jeuk kan veroorzaken, hoef je je geen zorgen te maken. Het is zelden een ernstig probleem en er zijn meerdere opties die kunnen helpen om eventuele irritatie in en rond je vagina te verzachten. Hieronder vindt je een lijst met enkele natuurlijke en medische oplossingen voor vaginale droogheid. Als de symptomen blijven aanhouden, dan kun je voor adviezen naar je huisarts gaan.

Vermijd intieme hygiëne producten

Vermijd het gebruik van geparfumeerde producten om je vulva en vagina te wassen. Intieme of gewone zeep kan de natuurlijke zuurtegraad van je vagina aantasten, waardoor je last kunt krijgen van vaginale droogheid. Afscheiding helpt om slechte bacteriën weg te spoelen, dus het is nooit nodig om de binnenkant van je vagina te reinigen.

Gebruik glijmiddel

We hebben allemaal wel eens drogere dagen. Gebruik een natuurlijk glijmiddel of glijmiddel op siliconenbasis om je vagina gesmeerd te houden en voorkom hiermee dat je je vagina wand beschadigd. Dit kan niet alleen helpen bij vaginale droogheid, maar het maakt seks ook aangenamer voor jou en je partner.

Blijf gehydrateerd

Blijf gehydrateerd door meer water te drinken. Het zal niet alleen helpen om je te hydrateren, maar wat nog belangrijker is, het zal ook helpen om je natuurlijke vaginale vochtgehalte te verhogen. Als het drinken van water ooit een beetje saai wordt, voeg er dan eens fruit aan toe zoals een schijfje citroen of appel.

Een (langer) voorspel

Om je vagina natuurlijk gesmeerd te krijgen is het belangrijk dat je tijd neemt voor het voorspel. Praat zo nodig hier met je partner over l. Dit kan helpen om je meer op je gemak te voelen en meer opgewonden te worden in de aanloop naar seks. Door te ontspannen en langer de tijd te nemen om je voor te bereiden op penetratie seks, is de kans groter dat je vagina vocht aanmaakt.

Behandeling met lokale oestrogenen met crèmes of tabletten

Er bestaan diverse specifieke vaginale crèmes of tabletten met oestrogenen die helpen om de kwaliteit van de huid en slijmvliezen te verbeteren. Het vochtgehalte wordt hoger en de zuurgraad wordt genormaliseerd. Je hebt hiervoor een recept nodig.

Medische behandelingen voor vaginale droogheid

In een klein aantal gevallen is er een medische behandeling nodig. Deze kunnen helpen wanneer er een langdurige oplossing voor vaginale droogheid gewenst is. Een voorbeeld van een medische behandeling is laserbehandelingen die helpen om de vaginale wand te herstellen door nieuw collageen aan te maken. Het nut van lasertherapie voor deze indicatie is wel aangetoond, maar is kostbaar en moet herhaald worden. alleen wanneer het herhaald wordt is het een langdurige oplossing.

Onthoud dat vulva en vaginale droogheid heel vaak voorkomen

Een droge vagina kan vervelend zijn of soms een negatieve invloed hebben op je zelfvertrouwen of seksleven. Vele ander hebben hier mee te maken en de klachten zijn meestal te behandelen. Je kunt altijd naar de huisarts gaan als het je leven belemmert. Zij kunnen je een oplossing bieden die het beste bij jou past. Het zorgen voor de gezondheid van je V-Zone (de vagina, vulva en V-vormige voorkant) is namelijk belangrijk.

Als je meer wilt weten over vaginale hygiëne, lees dan onze artikelen over de verschillende manieren om voor je vulva te zorgen en alles wat je moet weten over je v-zone.

^[1]Nederlandse Huisartsen Genootschap