Is het bacteriële vaginose of spruw?

Dit artikel is gecontroleerd door: Karen Joash

Heb je weleens het idee gehad dat er iets niet helemaal goed voelde bij je vulva? Misschien merkte je dat je afscheiding plotseling een ongewone kleur of geur had gekregen of dat je een oncontroleerbare drang had om aan je vulva te krabben. Dit zijn allemaal symptomen van een vaginale infectie, zoals bacteriële vaginose of spruw. Maar hoe weet je welke van deze twee infecties je wellicht hebt?

Onze vagina’s zijn een uniek en krachtig deel van ons lichaam waar een ecosysteem van bacteriën, gist en andere micro-organismen in harmonie samen leven. Tenminste, in de meeste gevallen! Normaal gesproken wordt de balans tussen deze bacteriën behouden zonder dat je hier iets voor hoeft te doen. Vriendelijke bacteriën (lactobacillen genoemd) produceren melkzuur die ervoor zorgen dat slechte bacteriën worden tegengehouden en niet gaan groeien. Ze beschermen je dus eigenlijk tegen vervelende infecties.

Het kan echter voorkomen dat het niveau van goede bacteriën daalt, waardoor schadelijke bacteriën de kans krijgen om te krijgen. Je loopt op dat moment een groter risico om een aandoening, zoals bacteriële vaginose of spruw, op te lopen. Hoe alarmerend het ook klinkt, beide infecties komen vaak voor. Probeer dus niet in paniek te raken.

Weten wat de belangrijskte verschillen zijn tussen bacteriële vaginose en spruw kan je helpen om uit te zoeken wat er aan de hand is. Zo kan jij de juiste behandeling zoeken om je vaginale balans te herstellen en van die vervelende jeuk af te komen.

Bacteriële vaginose, vaak afgekort als BV, is een van de meest voorkomende vaginale infecties. Eén op de drie krijgt ooit er een keer mee te maken ^[1], waarbij de kans het grootst is wanneer je in je vruchtbare fase zit ^[2]. Bacteriële vaginose ontstaat wanneer de balans van bacteriën in je vagina verstoord raakt door een overgroei van slechte bacteriën. In de meeste gevallen gaat het vanzelf over en is het niet iets om je zorgen over te maken, maar het kan zijn dat je een extra behandeling nodig hebt.

De meeste van ons krijgen niet te maken met symptomen als ze een bacteriële vaginose hebben. Hierdoor heb je vaak niet door dat je het hebt, maar waaraan zou je het kunnen herkennen? Een van de eerste symptomen is vaak een verandering in je afscheiding. Vaak wordt deze waterig, wit of grijs en krijgt het een sterke, visachtige geur.

Wel goed om te weten is dat het niet zo moeten jeuken en ook niet pijnlijk zou moeten zijn. Is dit bij jou wel het geval? Dan is het goed om een afspraak met je huisarts te maken, zodat hij of zij kan kijken naar mogelijke oorzaken en de juiste behandeling voor je kan vinden.

Hoewel onze vagina’s bijna altijd bestaan uit goede en vriendelijke bacteriën, kan het voorkomen dat slechte bacteriën overgroeien. Er bestaat dan een disbalans en de kans op een vaginale infectie wordt groter. Maar wat zorgt er nou eigenlijk voor dat slechte bacteriën onbeheersbaar gaan groeien? Laten we eens kijken naar enkele mogelijke oorzaken.

1. Onbeschermde seks

Bacteriële vaginose is niet een besmettelijke infectie, wat betekent dat het niet van mens tot mens kan verspreiden. Toch is onbeschermde seks een van de oorzaken, omdat het het risico op deze infectie kan verhogen. Sperma kan namelijk de natuurlijke pH van je vagina aantasten vanwege de hogere pH-waarde die het heeft.

Het is daarom altijd goed om bescherming, zoals een condoom, te gebruiken en veilig te vrijen. Niet alleen om jezelf tegen bacteriële vaginose te beschermen, maar ook om soa’s te voorkomen.

2. Je vagina “schoonmaken”

Wist je dat het niet goed is om elke dag je vagina te wassen? Dit kan de pH-waarde van je vagina verstoren en ervoor zorgen dat slechte bacteriën gaan groeien, die kunnen leiden tot vaginale infecties.

Onze vagina’s zijn niet bedoeld om te ruiken naar rozen of potpourri. Ze hebben allemaal hun eigen natuurlijke geur en dat is volkomen normaal. Niet alleen dat, maar je vagina is van nature heel goed in ervoor te zorgen dat het gezond blijft. Het beste wat je daarom kunt doen is het voor zichzelf te laten zorgen. Wel kun je een handje helpen door elke dag schoon ondergoed van ademend materiaal te dragen en geen geparfumeerde producten in de buurt van je intieme zone te gebruiken.

3. Je menstruatieproducten niet regelmatig vervangen

Een andere oorzaak van bacteriële vaginose is het niet regelmatig vervangen van je menstruatieproducten. We hebben er allemaal weleens moeite mee om te onthouden hoe lang het nu precies geleden is dat je voor het laatst je maandverband of tampon hebt verwisseld. Toch is het belangrijk om dit niet te vergeten, niet alleen om TSS te voorkomen, maar ook vanwege de licht alkalische pH-waarde van je menstruatiebloed. Het niet op tijd vervangen van je menstruatieproducten zorgt voor een perfecte omgeving voor slechte bacteriën om te groeien.

Om te voorkomen dat je vaginale pH-waarde verstoord raakt en de kans op bacteriële vaginose te verminderen, is het daarom belangrijk om ongeveer elke vier uur je menstruatieproducten te vervangen. Heb je een drukke dag of vind je het lastig om te onthouden wanneer het de laatste keer was? Probeer een herinnering of alarm op je telefoon in te stellen, zodat je het niet kunt vergeten.

Probeer je geen zorgen te maken als je het vermoeden hebt dat je bacteriële vaginose hebt. Hoewel het vervelend kan zijn, is het vrij eenvoudig te behandelen. De meest gebruikelijke oplossing is een antibioticakuur in tabletvorm die je oraal kunt innemen of een crème die je direct op je vagina kunt smeren.

Misschien vind je het lastig om over intieme kwesties te praten, maar probeer te onthouden dat je huisarts er is om jou te helpen en de beste behandeling voor je te vinden.

Bacteriële vaginose tijdens je zwangerschap

Ook tijdens je zwangerschap is het mogelijk om te maken te krijgen met bacteriële vaginose. Merk je een verandering in je afscheiding en heb je het vermoeden dat je deze infectie hebt, neem dan contact op met je huisarts of verloskundige. Hij of zij kan je een veilige behandeling aanraden, zodat jij je zo snel mogelijk weer kan richten op je baby.

Bacteriële vaginose en seks

Als je behandeld wordt voor bacteriële vaginose kun je gewoon seks hebben, zolang jij en je partner zich daar prettig bij voelen. Houd er alleen wel rekening mee dat sommige vaginale crèmes of gels een latex condoom kunnen verzwakken. Hierdoor beschermen ze je mogelijk minder goed tegen een zwangerschap of soa.

Bacteriële vaginose en je menstruatie

Ben je net ongesteld geworden tijdens je behandeling? Geen probleem, ook dan kun je gewoon nog je medicijnen gebruiken. Als je twijfelt of het niet helemaal zeker weet, vooral als je een vaginale gel of crème gebruikt, neem dan contact op met je huisarts om je zorgen te bespreken.

Kun je vaker bacteriële vaginose krijgen?

Het is waarschijnlijk enorm frustrerend, maar het is heel normaal dat je meer dan één keer te maken krijgt met bacteriële vaginose. In de praktijk blijkt dat de helft het binnen zes maanden na de behandeling weer krijgt en 30% zelfs na drie maanden weer ^[3]. Als het bij jou ook terugkomt zul je een persoonlijke behandeling nodig hebben. Aarzel dus niet om hiervoor naar je huisarts te gaan.

Net als bacteriële vaginose is spruw een veel voorkomende infectie. Maar liefst 75% van de vrouwen+ ^[4] krijgt er een keer in haar leven mee te maken. De infectie wordt veroorzaakt door een overgroei van de candida schimmel, die goed groeit op warme, vochtige plekken, zoals je vagina of vulva. Ook al kan het vervelend zijn om hier mee te maken te krijgen, in de meeste gevallen is het een milde aandoening die met een juiste behandeling snel weer weg is.

Maar hoe kun je merken dat je spruw hebt? Een van de eerste symptomen is een verandering in de textuur van je afscheiding. Het zal dik en romig worden en kan gaan lijken op kwark, maar in tegenstelling tot bacteriële vaginose, zal je afscheiding niet gaan stinken. Een ander symptoom waar je mee te maken kunt krijgen is een intense jeuk en branderig gevoel, waardoor je alleen maar kunt denken aan hoe graag je eraan wilt krabben.

Hoe vervelend dit ook klinkt, het goede nieuws is dat spruw makkelijk te behandelen is met een antischimmelmiddel van de apotheek. Wel is het een goed idee om het eerst met je huisarts te bespreken om er zeker van te zijn dat het gaat om spruw.

We hebben allemaal gist in onze vagina, waar we meestal geen last van hebben, en het is de taak van de goede bacteriën om te voorkomen dat die gist te snel groeit. Het kan echter voorkomen dat als de omstandigheden precies goed zijn, deze gist ongecontroleerd gaat groeien. Hierdoor raken de bacteriën in je lichaam uit balans en is er een grotere kans op een infectie. Maar wat kan nu precies spruw veroorzaken? Laten we daar eens naar kijken.

1. Te veel antibiotica

Hoewel antibiotica effectief zijn bij het behandelen van bacteriële vaginose, is het heel belangrijk dat je er niet te veel van neemt. Overmatig gebruik is niet goed voor je en zelfs een van de meest voorkomende oorzaken van spruw. Antibiotica zorgen ervoor dat de bacteriën in je vagina gedood worden, maar ze kunnen geen onderscheid maken tussen goede en slechte bacteriën. Hierdoor kunnen ook de bacteriën die de groei van gist onder controle houden worden aangetast.

2. Veranderingen in je hormoonspiegel

Een andere oorzaak van spruw zijn veranderingen in je hormonen. Schommelingen in je hormonen kunnen de natuurlijke balans in je vaginale flora verstoren en ervoor zorgen dat er meer gist groeit. Dit houdt in dat de kans op spruw groter is als je zwanger bent, een hormoon behandeling volgt, anticonceptie slikt en zelfs op bepaalde momenten in je cyclus.

Als je spruw blijkt te hebben, zul je van de huisarts een antischimmelmiddel voorgeschreven krijgen. Dit kan in verschillende vormen komen, zoals een pil, crème of een pessarium. Een pessarium, een tablet die je in je vagina inbrengt, is minder eng dan het in eerste instantie klinkt. Het werkt namelijk eigenlijk hetzelfde als het inbrengen van een tampon.

En goed nieuws; in de meeste gevallen ben je binnen twee weken af van de spruw ^[5].

Spruw behandelen tijdens je zwangerschap

Zoals we net hebben besproken is er een grotere kans op spruw als je zwanger bent. Dit komt voornamelijk door de hormonale veranderingen die je tijdens je zwangerschap doorloopt, vooral tijdens je laatste stadia. Het goede nieuws is dat de infectie veilig te behandelen is als je zwanger bent. Neem contact op met je huisarts als je een vermoeden hebt dat je spruw hebt, zodat je zo snel mogelijk de juiste behandeling kunt krijgen.

Spruw en seks hebben

Als blijkt dat jij of je partner spruw heeft dan is het beter om seks te vermijden tot de behandeling klaar is en de infectie is verdwenen. In tegenstelling tot bacteriële vaginose is spruw namelijk wel besmettelijk en kan het worden overgedragen aan een ander tijdens seks.

Kun je vaker spruw krijgen?

Ja, je kunt meer dan één keer in je leven te maken krijgen met spruw, ook al is het meestal goed te behandelen. In het geval je het vaker hebt gehad, kan het zelfs voorkomen dat de infectie resistent wordt tegen de medicatie die nodig is om spruw te bestrijden.

Het beste wat je kunt doen in dat geval is contact opnemen met je huisarts. Hij of zij kan kijken wat de mogelijkheden zijn voor een andere behandeling of je eventueel doorverwijzen naar een specialist. En misschien vind je het ongemakkelijk om over intieme onderwerpen te praten met je arts, maar het is de moeite waard als je hierdoor de hulp krijgt die je nodig hebt.