Wat is endometriose?

Dit artikel is gecontroleerd door: Karen Joash

Wereldwijd hebben zoveel mensen te maken endometriose, toch komt er nog steeds een verkeerde of geen diagnose. En hoewel sommige bijna geen pijn ervaren, zijn er ook anderen die er zo ernstig onder lijden dat het hun leven beïnvloedt. Zij beschrijven het alsof er een olifant op hun baarmoeder stompt of alsof er een demon uit hun bekken probeert te scheuren.

Daarom is het zo belangrijk om meer te leren over endometriose. Zo kun jij de juiste hulp en steun vinden die je nodig hebt. Laten we daarom dieper ingaan op wat endometriose is, wat de symptomen zijn en de mogelijke behandelingen.

Endometriose is een chronische aandoening waarbij endometrium groeit op plaatsen waar het niet hoort te groeien, zoals in je eierstokken en eileiders, in het slijmvlies van je buik of in je blaas of darmen ^[1]. Endometrium is een ander woord voor baarmoederslijmvlies, wat normaal gesproken elke maand als onderdeel van je menstruatie wordt afgestoten.

Als je ongesteld bent geeft je lichaam namelijk de "opdracht" om al je baarmoederslijmvlies te verwijderen. Via je vagina komt dit naar buiten als menstruatiebloed. In het geval van endometriose kan het weefsel dat buiten je baarmoeder groeit nergens naar toe als je ongesteld bent. Hierdoor kan deze aandoening naast andere symptomen ook leiden tot menorragie en onregelmatige menstruatie.

En hoewel het krijgen van een juiste diagnose een bron van opluchting kan zijn, duurt het in Nederland helaas nog gemiddeld 7,4 jaar ^[2] voordat de diagnose endometriose wordt vastgesteld. Daarnaast is de enige manier om een volledige diagnose te krijgen via een kijkoperatie van je bekken. Wel kun je daarvoor een uitwendig onderzoek, inwendig onderzoek, diverse scans of een bloedonderzoek laten doen.

In de loop van de jaren zijn er verschillende onderzoeken geweest naar de oorzaak. Helaas is er nog geen definitief antwoord op gevonden. Wel weten we dat sommige een grotere kans hebben om endometriose te krijgen dan anderen. De kans is groter als:

• Je moeder of zus de aandoening heeft
• Je op jonge leeftijd ongesteld bent geworden
• Je nog niet zwanger bent geweest
• Je een korte menstruatiecyclus hebt, waardoor je vaker ongesteld bent.

Andere mogelijke oorzaken van endometriose zijn bepaalde gifstoffen in het milieu ^[3], je een voorgeschiedenis van bekkenontsteking hebt of last hebt van retrograde menstruatie. Bij deze aandoening gaat je menstruatiebloed ‘achteruit’ en stroomt het via je eileiders terug naar je bekkenholte. Dit bloed bevat endometriumcellen die aan de wanden van je bekken en andere organen blijven kleven.

Als je endometriose hebt of vermoedt dat je hebt, dan vraag je je misschien af wat de symptomen ervan kunnen zijn. Deze verschillen namelijk erg en ook krijgt niet iedereen met dezelfde te maken. Waar sommige weinig tot geen merkbare symptomen hebben ^[4], krijgen andere te maken met meerdere symptomen tegelijkertijd.

Wat zijn de symptomen van endometriose?

• Extreme vermoeidheid
• Menstruatiepijn
• Misselijkheid
• Onvruchtbaarheid
• Extreme pijn in je buik of bekken
• Pijn in je onderbuik of -rug die erger wordt als je ongesteld bent
• Pijn tijdens of na het vrijen
• Intense menstruatiepijn die je belemmert in je dagelijks leven
• Pijn bij het plassen als je ongesteld bent
• Last hebben van constipatie, diarree of bloed in je plas als je ongesteld bent

Het kan stressvol en ontmoedigend zijn om een van deze symptomen te herkennen bij jezelf, maar probeer kalm te blijven en onthoudt dat het een manier is van je lichaam om aan te geven dat er iets aan de hand is. Merk je een van bovenstaande symptomen, maak dan wel direct een afspraak met je dokter.

Omdat het een chronische aandoening is kan het niet volledig genezen worden. Wel zijn er diverse manieren die helpen om met de symptomen om te gaan en waardoor je door kunt gaan met je dagelijkse leven. Laten we eens kijken naar de opties.

Ontstekingsremmers

Pijnstillers, zoals ibuprofen of paracetamol, worden vaak gebruikt om de pijn te bestrijden. Via je dokter kun je ook sterkere pijnstillers voorgeschreven krijgen om het ongemak te verlichten.

Hormonen

Hormoonbehandelingen, zoals de anticonceptiepil of een spiraaltje, kunnen ook helpen, omdat ze het vrijkomen van eitjes tegenhouden ^[5]. Deze anticonceptie kunnen je ovulatie verminderen en ervoor zorgen dat je menstruatie lichter en minder pijnlijk wordt.

Operatie

Een andere mogelijkheid is een operatieve behandeling, ook wel een schoonmaakoperatie genoemd. Tijdens deze operatie worden endometriose plekken en verklevingen verwijderd, wat de symptomen kan verbeteren ^[6]. In een uiterste geval en als andere behandelingen niet werken, is het mogelijk om een hysterectomie uit te laten voeren. Hierbij wordt je baarmoeder verwijderd.

Hoewel 1 op de 5 vrouwen+ wereldwijd endometriose heeft, krijgen veel niet de hulp en steun die ze nodig hebben. Een van de grootste oorzaken is dat de aandoening vaak niet wordt gediagnosticeerd of het wordt gezien als erge menstruatiepijn. Veel hebben daarom het gevoel dat ze worden genegeerd en dat de pijn niet serieus wordt genomen. Het kan hierdoor voelen als je de enige bent, maar weet dat je niet allen bent.

Probeer erover te praten met je partner, vrienden en familie. Ook al kan het voelen als een lastig onderwerp. Erover praten helpt en misschien heb je wel mensen in je omgeving die ervaring hebben met endometriose. Zij weten niet alleen wat je doormaakt, maar kunnen je ook helpen om de steun van je dokter te krijgen die je nodig hebt.

Herken je de symptomen en vermoed je dat je endometriose hebt? Maak dan een afspraak met je dokter of gynaecoloog voor meer informatie. Zij zullen onderzoeken hoe je de pijn kunt verlichten en hoe je met de symptomen kunt omgaan.