Laten we het hebben over borsten en tepels

Borsten en tepels; ze stuiteren, groeien, krimpen, zwellen op, veranderen van kleur, voelen soms pijnlijk en kunnen plotseling puntig worden. Onze lichamen zijn uniek en dat geldt zeker voor onze borsten en tepels. Tijdens de puberteit zullen de meesten van ons merken dat ze beginnen te groeien en meestal zijn ze volledig ontwikkeld aan het einde van deze levensfase. Maar dat weerhoudt ze er niet van om in de toekomst verder te groeien of te krimpen.

Laten we borsten en tepels eens onder de loop nemen en ontdekken of je cyclus een effect kan hebben op veranderingen of dat er andere oorzaken zijn.

Als je in de puberteit zit maak je verschillende lichamelijke veranderingen mee. Eén van de veranderingen die je kunt merken is dat je borsten beginnen te ontwikkelen en je tepels iets donkerder worden.

Wat goed is om te onthouden is dat borsten en tepels bij iedereen anders ontwikkelen en er ook anders uit zien. Zo kan het zijn dat sommige van ons volle, veerkrachtige borsten krijgen, terwijl ze bij anderen minder groeien en er meer uitzien en aanvoelen als kleine bultjes op de borst. Beide zijn uiteraard prachtig. Ditzelfde geldt voor onze tepels, deze kunnen roze, bruin, crème of paars zijn. Ook kunnen ze puntig, plat of zelfs naar binnen gekeerd zijn.

Je kunt soms wakker worden met het gevoel dat je borsten opeens zacht en opgezwollen zijn. Dit gevoel, dat ook wel mastodynie of mastopathie wordt genoemd, kan elke maand of af en toe voorkomen. Het is niks om je zorgen over te maken. Pijnlijke borsten rond je menstruatie en tijdens een ovulatie is een veel voorkomend symptoom van PMS.

Tijdens deze periode kunnen je borsten pijnlijk en zwaar aanvoelen. Zelfs je favoriete beha kan dan verstikkend voelen en tijdens het sporten kun je een doffe, hevige pijn ervaren ^[1]. De boosdoener? Een verandering in je hormonen. Net als met andere PMS symptomen, zoals hoofdpijn en een opgeblazen gevoel, wordt het veroorzaakt door verhoogde niveaus van oestrogeen en progesteron. De melkklieren in je borsten zijn namelijk bijzonder gevoelig voor hormonale schommelingen, wat kan leiden tot een verschil in cupmaat.

Misschien ben je blij met de verandering of ervaar je de doffe pijn meer als iets vervelend. In dat geval is het goed om te weten dat pijnlijke en gevoelige borsten tijdens of direct na je menstruatie zouden moeten verdwijnen. Als de pijn te veel wordt kun je proberen om een comfortabele sportbeha of bralette te dragen. Je zou ook je borsten kunnen koelen met cooling packs om de zwelling te verminderen.

Niet alleen je borsten kunnen soms pijnlijk aanvoelen, ook je tepels kunnen af en toe gevoeliger of pijnlijker aanvoelen dan normaal. Net als bij je borsten spelen hormonale veranderingen een rol bij tepelpijn. Ook als ze een bepaalde vorm hebben kunnen ze extra gevoelig zijn en sneller geïrriteerd raken.

Andere factoren die pijnlijke tepels kunnen veroorzaken zijn:

• Allergisch voor een bepaald wasmiddel
• Allergisch voor een bepaalde stof in kleding
• Wrijving van je bh of een top (vooral als je hebt gesport of zweterig bent)
• Seks – je tepels kunnen wat pijnlijker aanvoelen als er te krachtig mee wordt gespeeld
• Borstvoeding

Om eventuele ongemakken te verlichten kun je proberen om je tepels in te wrijven met een balsem of hypoallergene crème. Ben je gevoelig voor schurende tepels tijdens het sporten? Het kan dan fijn zijn om wat vaseline of een vergelijkbare zalf vooraf te smeren. En vergeet ook niet om eens naar je wasmiddel te kijken, want er bestaat een kans dat dit de boosdoener achter je pijnlijke, gevoelige tepels is.

Veranderingen in je borsten en tepels kunnen om verschillende redenen optreden en de meeste zijn niet ernstig. Borsten en tepels hoeven namelijk niet allemaal volledig glad te zijn of de vorm van een perfecte cirkel te hebben. Krijg je echter te maken met een pijnlijke tepel of borst? En voel je deze pijn aan één kant? Dan kan het mogelijk een symptoom zijn van een groter probleem, zoals borstkanker ^[2]. Ongeveer 1 op de 7+ vrouwen in Nederland krijgt een keer in haar leven borstkanker ^[3].

Als je je zorgen maakt of je mogelijk borstkanker hebt dan zijn er nog enkele andere symptomen waar je op moet letten, zoals tepelafscheiding of een knobbel in je borst. Een goede manier om eventuele knobbeltjes in je borsten op te sporen is door een zelfonderzoek te doen. Dit kan tijdrovend klinken, maar dat hoeft het niet te zijn. Doe het bijvoorbeeld als je tv aan het kijken bent of als je onder de douche staat. Maar hoe doe je precies een zelfonderzoek? Volg deze eenvoudige stappen om er zeker van te zijn dat je het goed uitvoert.

• Voor comfort en gemak kan het fijn zijn om voor een spiegel te staan, zodat je jouw borsten vanuit verschillende hoeken kunt bekijken.
• Controleer niet alleen je borsten, maar ook je tepels op veranderingen in contouren, zwellingen of kuiltjes in de huid.
• Druk met de handpalm van je linkerhand je borst iets naar het midden. Onderzoek vervolgens met gestrekte vingers de rechter okselholte. Begin bovenin en laat je vingers langzaam naar beneden glijden ^[4]. Borstkanker vergroot je lymfklieren, wat kan aanvoelen als knobbels.

Merk je tijdens je onderzoek dat iets er anders uitziet of aanvoelt? Neem dan zo snel mogelijk contact op met je huisarts. Hij of zij kan de benodigde en extra onderzoeken doen en je geruststellen als blijkt dat het geen borstkanker is.

Uiteindelijk zijn borsten een geweldig en belangrijk onderdeel van ons lichaam. Ze laten ons weten wanneer de puberteit begint of wanneer je menstruatie op komst is. Het is dan ook niet meer dan eerlijk dat we af en toe wat meer aandacht aan ze besteden toch? Want hoe beter we ze kennen, hoe meer we kunnen waarderen wat ons uniek maakt en ervoor kunnen zorgen dat ons hele lichaam gezond is.

Als je meer wilt weten over hoe onze lichamen van elkaar verschillen, lees dan ons artikel over verschillende soorten vulva's. Het artikel 'Eerste hulp bij puberteit bij meisjes' kan je ook meer duidelijkheid geven over alle veranderingen.