Wat is ovulatiepijn?

Sommigen krijgen een eenzijdige pijn in hun onderbuik als ze ovuleren. Wat is de oorzaak van deze pijn en wat kun je er tegen doen?

Ovulatiepijn heeft vaak te maken met je eisprong en is dus normaal. Het gebeurt ongeveer 14 dagen voor je menstruatie, wanneer een eierstok een eicel vrijgeeft, wat een onderdeel is van je menstruatiecyclus. Het is ook bekend als mittelschmerz (Duits voor ‘middel pijn’ of ‘pijn in het midden van de maand’) ^[1].

De eicel ontwikkelt zich in een zakje of blaasje dat ook wel een follikel wordt genoemd. Terwijl het groeit wordt het omringt met folliculaire vloeistof. Tijdens de eisprong ‘stoot’ de eierstok de eicel, vocht en wat bloed af [1]. De pijn kan ook komen door een gescheurde follikel. De eicel barst uit de follikel als het klaar is. De uitbarsting kan enige bloeding of afscheiding veroorzaken. Het bloed en de vloeistof uit de gescheurde follikel kunnen het slijmvlies van de buik (peritoneum) irriteren en pijn veroorzaken.

Ovulatiepijn tijdens je menstruatiecyclus

Ovulatiepijn is pijn die je kunt ervaren wanneer er een eisprong is in je eileider. Dit onderdeel van je menstruatiecyclus kan tussen de 21 en 35 dagen duren, met 28 dagen als gemiddelde. Hoe lang een menstruatiecyclus duurt kan per persoon verschillend zijn. Sommige zijn vaker ongesteld en andere zijn bezorgd waarom ze niet ongesteld worden. Als je pas voor het eerst ongesteld bent geworden kun je onregelmatige menstruaties hebben. 

Tijdens je menstruatiecyclus ontwikkelt je baarmoeder eerst slijmvlies (het endometrium) als voorbereiding op de aankomst van een bevruchte eicel. Dan vindt er een ovulatie (eisprong) plaats, waarbij een van je eierstokken een eicel vrijgeeft, die dan via een van je eileiders naar je baarmoeder gaat. Dit kunnen sommige dus voelen of zelfs als pijnlijk ervaren. Als de eicel op zijn reis naar de baarmoeder een spermacel tegenkomt, kan het bevrucht raken en dan kun je zwanger worden. De eicel kan tot 24 uur na ovulatie worden bevrucht. Als de eicel niet bevrucht wordt, wordt het door je lichaam afgestoten samen met wat bloed en het baarmoederslijmvlies en dat is je menstruatie.

Als je zwanger wilt worden kan het handig zijn om de eisprong te herkennen. Wanneer je zwanger wil worden en misschien al bezig bent met vruchtbaarheidsbehandelingen, kun je bewuster zijn van wat er in je lichaam gebeurd. Ongeveer een op de vijf vrouwen+ kan de eisprong voelen ^[2].

Elke maand komt je menstruatiecyclus tot stand. Hormonale veranderingen zorgen er voor dat één van je eierstokken één keer per cyclus een rijpe eicel vrijgeeft, die naar een van je eileiders gaat. Het is niet altijd makkelijk om te weten te komen wanneer je een ovulatie of eisprong hebt, maar er zijn enkele ovulatie symptomen.

Het gevoel kan variëren van een doffe pijn tot scherpe steken. Het kan gepaard gaan met spotting of bruine afscheiding. Het kan maar een paar minuten duren of een dag of twee aanhouden. Het is meestal aan de linker- of rechterkant van je buik, afhankelijk van welke eierstok een eicel vrijgeeft ^[1].

Een aantal ​​kenmerken van ovulatiepijn of krampen:

• Pijn of kramp aan één kant van de buik
• Pijn of kramp die halverwege de menstruatiecyclus begint
• Pijn of kramp die van kant verandert, maand na maand
• Pijn die scherp is en ernstig kan zijn

Een persoon kan een eisprong ook herkennen door de volgende ovulatie symptomen:

• Toegenomen baarmoederhalsslijm
• Gevoeligheid van de borsten
• Spotting of lichte bloeding
• Verhoogd libido
• Verhoogde basale lichaamstemperatuur

Als je zwanger wilt worden of rekening wilt houden in je kalender met ovulatiepijn dan kan het handig zijn om een persoonlijke menstruatiekalender bij te houden. Gebruik hiervoor onze menstruatie tool.

Een pijnlijke ovulatie kan meestal worden verlicht op enkele eenvoudige manieren, zoals een warm bad of het nemen van een vrij verkrijgbare pijnstiller, zoals paracetamol.

Pijnstilling - Een eenvoudige pijnstiller kan de krampen en pijn in je baarmoeder onderdrukken, maar die moet je altijd innemen bij het eten of met een glas melk om je maagwand te beschermen. Je kunt ook kiezen voor natuurlijke pijnstilling zoals gember- of kamillethee. Andere pijnstilling zoals Ibuprofen kan ook worden gebruikt, maar moet worden vermeden bij een kinderwens ^[3].

Meer bewegen - Je moet er misschien niet aan denken, maar beweging zoals sporten, zwemmen - zelfs een wandelingetje - helpt om de doorbloeding, het zuurstofniveau en het endorfineniveau te verhogen (natuurlijke pijnstillers en feelgood-hormonen). Dit helpt om je lichaam te ontspannen.

Ontspannen - Massage en warmte helpen ook om je spieren te ontspannen, dus een warm bad of met een kruik op de bank zijn allebei aan te raden. Ook kunnen mediteren of ademhalingsoefeningen je helpen om te ontspannen.

Anticonceptie – verschillende anticonceptiemethoden kunnen de eisprong stoppen, zoals de anticonceptiepil of het anticonceptie-implantaat. Hierdoor kan de ovulatiepijn verminderen, onderdrukken of zelfs worden verholpen ^[3].

Hoewel het gevoel niet perse reden tot ongerustheid is, moet je ovulatiepijn niet negeren - het kan een teken zijn van iets ernstiger. Pijnlijke ovulatie komt vrij vaak voor en is meestal ongevaarlijk. Maar het kan soms een symptoom zijn van een onderliggende medische aandoening.

Enkele van de onderliggende oorzaken kunnen leiden tot vruchtbaarheidsproblemen waardoor je niet zwanger kunt worden:

Endometriose – een ontstekingsziekte die de eierstokken en eileiders aantast die ook pijn kan veroorzaken tijdens de eisprong.

Littekenweefsel – als je een operatie hebt ondergaan (bijvoorbeeld een keizersnede of je blindedarm eruit), kan het littekenweefsel ovulatiepijn veroorzaken door de eierstokken te beperken.

Seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s) – soa’s zoals chlamydia kunnen ontstekingen en littekens rond de eileiders veroorzaken, wat kan leiden tot ovulatiepijn.

Acute blindedarmontsteking - dit heeft vergelijkbare symptomen als ovulatie krampen.

Baarmoederfibromen – dit zijn niet-kankerachtige gezwellen in de wanden van de baarmoeder en kan pijn, bloedingen en een vol gevoel in de buik veroorzaken.

Als de pijn ernstig wordt of op andere momenten in je cyclus optreedt, neem dan contact op met je huisarts.