Wat is een menstruatiecyclus?

Laten we eens kijken naar wat een menstruatiecyclus is en de verschillende fasen. Bereid je hiermee goed voor op wat er tijdens je menstruatiecyclus op je pad kan komen.

Wat is een menstruatiecyclus

Laten we bij het begin beginnen. Je menstruatiecyclus begint op de dag dat er bloed uit je vagina komt, ook wel ongesteld worden of menstrueren genoemd. Dit duurt ongeveer 4-7 dagen ^[3]. Je menstruatiecyclus duurt tussen de 21 en 35 dagen, met 28 dagen als gemiddelde ^[2]. Laten we dieper ingaan op de details en verschillende fasen van je menstruatiecyclus.

Je eerste menstruatiecyclus

De meeste meisjes worden gemiddeld rond hun 13de voor het eerst ongesteld ^[1]. Bij sommige meisjes gebeurt het al als ze 8 of 9 zijn en sommige meisjes worden pas voor het eerst ongesteld als ze 15 of 16 zijn. Ongesteld worden is de manier van je lichaam om te zeggen dat het volwassen genoeg is om zwanger te worden. Maak je geen zorgen, het betekent niet dat je zwanger wilt of moet worden, alleen dat het nu mogelijk is. Door de ontwikkelingen van hormonen tijdens je puberteit kan de timing per persoon verschillen.

Het is een garantie dat de duur van iedere menstruatie per persoon zal verschillen in lengte en verloop. Ze kunnen zelfs veranderen naarmate we ouder worden - het is niet iets waar we helemaal controle over kunnen hebben. Je menstruatiecyclus duurt tussen de 21 en 35 dagen, met 28 dagen als gemiddelde ^[2]. Als je voor het eerst ongesteld bent geworden, kan het een tijdje duren voor je menstruaties een patroon hebben gevonden. In het begin variëren je menstruaties in lengte en duurt het lang of juist kort tot je weer ongesteld wordt.

Er bestaat geen ‘gewone’ menstruatiecyclus, dus jezelf vergelijken met een andere cyclus kun je dus beter niet doen. Al onze lichamen werken anders.

Menstruaties kunnen soms onregelmatig zijn en helemaal geen specifiek patroon volgen. Je kunt last krijgen van spotting, hevige menstruaties, menstruaties van 1 dag of zelfs 2 menstruaties per maand. Hier kun je op dat moment misschien zorgen over maken, maar vaak is je lichaam zich aan het aanpassen aan verschillende niveaus van hormonen. Je menstruatie zou zich uiteindelijk vanzelf moeten reguleren. Als dat niet het geval is, kun je voor de zekerheid het beste contact opnemen met je huisarts.

Tekst gaat verder onder de infographic

De menstruatiecyclus is grofweg in te delen in 4 verschillende fases, elk met zijn eigen speciale functie. Laten we te weten komen wat er in al die fasen gebeurt.

De menstruatie fase

De eerste fase van de menstruatiecyclus begint op de dag dat je ongesteld wordt en heet dan ook de menstruatiefase. Het gebeurt wanneer sperma niet in contact komt met de eicel dat in je baarmoeder wordt vrijgegeven. Op dit moment heeft het oestrogeen-niveau het laagste punt bereikt. Hierdoor kan het zijn dat je je minder energiek voelt dan normaal. Een daling van de niveaus van de hormonen oestrogeen en progesteron stimuleert je lichaam om de verdikte endometrium en de onbevruchte eicel via je vagina als menstruatiebloed af te scheiden. Menstrueren duurt meestal ongeveer 4-7 dagen ^[3]. Het kan zijn dat je tijdens de eerste twee dagen van je menstruatie heviger bloedt.

Gedurende de eerste paar dagen van je ongesteldheid kan het ook voorkomen dat je menstruatiepijn hebt en last krijgt van menstruatiekrampen en je een beetje kortaf reageert. Dit wordt meestal veroorzaakt door het aanspannen van de baarmoeder om het baarmoederslijmvlies los te laten. Hoewel het niet echt iets is waar we naar uitkijken, komen ze heel vaak voor. Maak je geen zorgen, lichaamsbeweging en vrij verkrijgbare pijnstillers kunnen het ongemak aanzienlijk verminderen. Als de pijn te heftig is, kun je het beste met je huisarts overleggen. Onthoud goed dat hoe wij ons lichamelijk voelen van invloed is op onze geestelijke gesteldheid en andersom.

Terwijl de dagen voorbijgaan zullen je oestrogeenspiegels weer stijgen. Als gevolg hiervan ga jij je weer wat energieker voelen en word je meer gefocust.

Folliculaire fase

De eerste twee weken van je cyclus wordt ook wel de folliculaire fase genoemd. De fase begint ook tijdens je menstruatie (dus ja, er is een beetje overlap) en duurt tot je eierstokken een nieuwe eicel vrijgeven. In de folliculaire fase produceren je hersenen een hormoon genaamd follikelstimulerend hormoon (FSH) en het geeft de eierstokken een signaal om een ​​eicel voor te bereiden op de eisprong.

De toename van oestrogeen die tijdens deze fase optreedt, betekent dat je endometrium slijmvlies weer dikker begint te worden. De folliculaire fase duurt tot de eisprong plaatsvindt en dit duurt ongeveer 14 dagen, afhankelijk van je cyclus ^[4].

In de tweede week van je cyclus (na je menstruatie fase) kun je bruisen van de energie. Dat komt omdat de hormonen oestrogeen en progesteron aan het toenemen zijn. In de tweede week van je menstruatiecyclus zal je ook merken dat je libido toeneemt en je dus meer zin krijgt in seks.

Omdat je weer wat energieker en scherper bent is dit het ideale moment om iets te doen wat je normaal gesproken uit de weg zou gaan. Maar pas op, de extra hormonen die door je lijf gieren kunnen angstgevoelens versterken. Zorg er dus voor dat je je omringt met personen die je vertrouwt, doe rustig aan met de cafeïne en probeer niet zo intensief te sporten (denk bijvoorbeeld aan wandelen, zwemmen of yoga).

De ovulatie fase

Je raadt het misschien al aan de naam, maar in deze fase vindt de ovulatie - eisprong plaats. Het is in wezen wat er gebeurt wanneer een van uw eierstokken een follikel (die een eicel bevat) in de eileider afgeeft.

Ovulatie wordt veroorzaakt door stijgende oestrogeenspiegels, die de hersenen stimuleren om een ​​ander hormoon, luteïniserend hormoon (LH) te produceren. Naarmate de hoeveelheid LH in je lichaam blijft toenemen, wordt de eisprong geactiveerd en begint de eicel aan zijn reis door de eierstokken en naar de baarmoeder. Tijdens deze fase ben je het meest vruchtbaar en heb je de grootste kans om zwanger te worden wanneer je seks hebt zonder anticonceptie. Als je zwanger wilt worden, kan het helpen om je ovulatie te berekenen. 

Deze fase van je menstruatiecyclus kun je als een emotionele achtbaan ervaren. In het begin van de week wordt het oestrogeen-hormoon geleidelijk aan minder waar het progesteron-hormoon gaat stijgen. Hierdoor kun je je minder energiek voelen waardoor je het liefst onder een deken op de bank wilt kruipen.

Tegen het einde van deze fase gaan de hormoonspiegels weer geleidelijk aan stijgen en zal het een normaal niveau bereiken. Met andere woorden, de kalmte en rust zal wederkeren. Je merkt misschien dat je een dikke witte afscheiding produceert en merkt zelfs dat je zin in seks toeneemt. Dit is de manier waarop je lichaam je vertelt dat het nu een goed moment is om een ​​baby te maken.

Luteale fase

De laatste twee weken wordt ook wel de luteale fase genoemd. Dit is de fase vanaf de eisprong tot aan je menstruatie.

Tijdens de ovulatie verandert de follikel (waar de eicel in zit) in een massa cellen die bekend staat als het corpeus luteum. Deze massa begint dan zowel progesteron als oestrogeen af ​​te geven.

Als de eicel wordt bevrucht, helpt het progesteron uit het corpus luteum de vroege stadia van de zwangerschap te ondersteunen. Als de eicel niet wordt bevrucht, breekt het corpus luteum af en zorgt de daling van het progesteron ervoor dat het baarmoederslijmvlies loslaat en de menstruatie veroorzaakt ^[4].

Je kunt tijdens deze fase enkele emotionele en fysieke veranderingen opmerken. Je kunt je een beetje opgeblazen en misselijk voelen. Je borsten kunnen groter worden en je kunt zelfs darmklachten krijgen. De derde week van je menstruatiecyclus staat ook bekend om een emotionele achtbaan. In het begin van de week wordt het oestrogeen-hormoon geleidelijk aan minder waar het progesteron-hormoon gaat stijgen. Omdat je hormoonniveaus zo plots veranderen kan je stemming ook onvoorspelbaar zijn. Wees dus niet verbaasd als een vriend of vriendin je plots irriteert met iets wat hij of zij zegt. Ook ga je waarschijnlijk een rusteloos gevoel overhouden aan deze week. Het oestrogeen-hormoon bevat namelijk serotonine, een stofje dat je slaapritme reguleert. Omdat het oestrogeen-hormoon minder aanwezig is in je lichaam kan het dus zijn dat je deze week wat minder goed slaapt. Hierdoor kun je je minder energiek voelen waardoor je het liefst onder een deken op de bank wilt kruipen. Deze symptomen komen vaak voor en staan ​​bekend als premenstrueel syndroom of PMS.

Na de luteale fase begint je hele cyclus opnieuw.

Het proces van de menstruatiecyclus wordt ongeveer 450 keer (ja, echt) in je leven herhaald totdat de overgang plaatsvindt en de menstruatie uiteindelijk stopt ^[5]. Het is best veel om te verwerken, maar gelukkig doet ons lichaam het automatisch (bedankt Moeder Natuur). Weten in welke fase van je menstruatiecyclus je zit kan je helpen om meer begrip te krijgen waarom je je lichamelijk of geestelijk zo voelt. Als je meer wilt lezen over leven met menstruatie, bekijk dan onze pagina's over of stress je cyclus kan beïnvloeden en of anticonceptie je menstruatie kan beïnvloeden.

Wat is een te lange menstruatiecyclus?

Zoals je eerder kon lezen duurt je menstruatiecyclus tussen de 21 en 35 dagen, met 28 dagen als gemiddelde ^[2]. Ook weet je nu dat de duur van iedere menstruatie per persoon zal verschillen in lengte en verloop. Een menstruatiecyclus die langer duurt dan 42 dagen wordt gezien als een lange of onregelmatige menstruatiecyclus ^[6]. Je kunt ook last hebben van een onregelmatige menstruaties of helemaal niet ongesteld worden. Dit kunnen verschillende oorzaken hebben. 

Menstruatiecyclus berekenen

Als je geen anticonceptie gebruikt of zwanger wilt worden is het handig om je cyclus te weten. Als je geen anticonceptie gebruikt weet je hierdoor beter wanneer je weer ongesteld moet worden en als je zwanger wilt worden weet je hierdoor wanneer je op je meest vruchtbaarst bent. Het kan handig zijn om je menstruatiecyclus te berekenen door onze tool te gebruiken. Dit kan ook handig zijn wanneer je onregelmatige menstruaties hebt. Het bijhouden van een menstruatiekalender is ook goed wanneer je onzeker bent of je menstruatie wel normaal is of omdat je vaak ongesteld wordt.