Doorbraakbloeding: moet ik mij zorgen maken?

Dit artikel is gecontroleerd door Marlies Bongers.

Heb je ooit onverwachte bloedvlekken in je ondergoed gevonden nadat je tijdens een toiletbezoek je broek naar beneden deed of onder de douche sprong? Deze kleine bloedvlekjes die buiten je gebruikelijke menstruatiecyclus verschijnen, staan bekend als spotting of doorbraakbloedingen. Spotting kan verschillende oorzaken hebben. Lees meer over de oorzaken van spotting en wat je eraan kunt doen.

Wat is een doorbraakbloeding?

‘Een doorbraakbloeding’, ‘spotting’, intermenstrueel bloedverlies of een ‘tussentijdse bloeding’: het komt allemaal op hetzelfde neer. Ze geven allemaal aan dat er onverwachts bloedverlies is tussen de normale menstruaties door. Deze tussentijdse bloedingen kunnen steeds plaatsvinden op dezelfde momenten, in je menstruatiecyclus of elkaar afwisselen op verschillende dagen. Mocht dit bij jou gebeuren, raak dan niet gelijk in paniek. Immers, 1 op de 4 heeft wel eens last van tussentijds bloedverlies. De meeste tussentijdse bloedingen zijn onschuldig, maar ga wel voor controle naar de huisarts als het vaker voorkomt dan eenmalig een keertje. Gewoon voor de zekerheid.

Wat zijn de oorzaken van een tussentijdse bloeding?

Ongesteld worden, en zeker een eerste ongesteldheid, is niet voor iedereen een pretje. Het kan namelijk gepaard gaan met pijn en menstruatiekrampen. Als je hierbij ook nog eens last hebt van tussentijds bloedverlies is dit natuurlijk niet leuk. Daarom is het goed om te weten wat de oorzaken zijn van een tussentijdse bloeding en wat je er tegen kunt doen. De oorzaken die hieronder worden benoemd zijn de meest voorkomende oorzaken van tussentijds bloedverlies. Helaas is bij ruim de helft niet duidelijk waar hun tussentijdse bloedingen vandaan komen.

Is roze of bruine spotting normaal?

Je ziet misschien dat de kleur van de vlekken niet precies hetzelfde is als de kleur van je menstruatiebloed. Zo kan spotting lichtroze van kleur zijn zijn maar kan het ook voorkomen dat het een wat meer roestbruine kleur heeft. Spotting kan bruin zijn doordat het gevormd wordt door oud bloed dat je baarmoeder tijdens de vorige menstruatie niet heeft verlaten. Het kan dan weer verschillende kleuren krijgen doordat het samenkomt met je vaginale afscheiding. De uitkomst hiervan kan bruine roze of zelfs zwarte afscheiding zijn.

Hoewel het misschien een beetje vreemd lijkt om plotseling roze of bruine afscheiding in je ondergoed te zien verschijnen, is dit soort afscheiding zelden gekoppeld aan iets ernstigs. De meeste hebben hier weleens mee te maken gehad.

Onschuldige oorzaken van een tussentijdse bloeding

Een doorbraakbloeding kan worden veroorzaakt wanneer één van je eierstokken een eicel vrijgeeft en je dus ovuleert. Wanneer je iedere maand op hetzelfde moment in je cyclus last hebt van zo’n doorbraakbloeding is het makkelijk om je vruchtbare dagen te bepalen. Als je zwanger wilt worden is het goed om te weten dat je 12 uur voor en 12 uur na deze tussentijdse bloeding op je vruchtbaarste bent. Verder kan een tussentijdse bloeding komen door hormonale fluctuaties. Deze kunnen ontstaan door het gebruik van, of stoppen met het gebruik van anticonceptie of het gebruik van een IUD (Intra-Uterine Device of spiraaltje). Maar soms ook spontaan in je cyclus door spanning of stress, of door een kleine onregelmatigheid in het functioneren van dit ingenieuze systeem van menstrueren, ovuleren (eisprong krijgen) en weer menstrueren.

Doorbraakbloeding met de pil

Hormonale veranderingen zijn de meest voor de hand liggende redenen dat je spotting ervaart. Deze veranderingen heb je ook tijdens het starten of stoppen met de pil. Deze vorm van spotting wordt ook wel een ‘doorbraakbloeding’ genoemd. Doorbraakbloedingen treden meestal op tijdens de eerste 3-6 maanden nadat je met de pil begint, omdat je lichaam zich dan aanpast aan de nieuwe hormonen.

Onthoud dat een doorbraakbloeding meestal een tijdelijke fase is en dat het niet perse betekent dat de pil niet werkt. Als je na 6 maanden gebruik van dezelfde pil last hebt van doorbraakbloedingen, dan kun je voor de zekerheid contact opnemen met je huisarts. Je huisarts kan je dan bijvoorbeeld een andere pil of ander anticonceptiemiddel geven die beter bij je lichaam past.

Je kunt ook last hebben van een tussentijdse bloeding wanneer je meerdere strips van de pil hebt doorgeslikt. Het doorslikken maakt dat het baarmoederslijmvlies wordt onderdrukt en niet wordt afgestoten. Maar het slijmvlies aan de binnenkant van je baarmoeder kan in de loop van de weken of maanden op sommige plaatsen wat kwetsbaarder zijn dan op andere plaatsen waardoor een bloedinkje kan ontstaan en op andere plekken nog niet. Je kan dan een stopweek beginnen waarbij al het slijmvlies wordt afgestoten en je gaat menstrueren. Je kan ook de pil doorslikken en meestal stopt de bloeding dan weer van zelf. 

Oorzaken met risico’s van tussentijds bloedverlies

Een doorbraakbloeding kan ook een innestelingsbloeding zijn. Deze bloedingen kan je onderscheiden door innestelingspijn die je kan ervaren. Dit houdt in dat een eicel zich aan je baarmoederslijmvlies hecht en kan dus een teken zijn dat je misschien zwanger bent. Om er achter te komen of dit daadwerkelijk het geval is, is het goed om een zwangerschapstest te doen. Tussentijds bloedverlies betekent niet altijd dat je zwanger kan zijn, maar bij twijfel moet je het wel laten onderzoeken. Andere oorzaken van tussentijds bloedverlies kunnen vaginale infecties of chlamydia zijn. Doorbraakbloedingen kunnen ook optreden tijdens of na de seks. Deze tussentijdse bloedingen of ook wel “contactbloedingen” kunnen in enkele gevallen een teken zijn van een afwijkend uitstrijkje of heel zelden van baarmoederhalskanker of vaginakanker [1]. Het is daarom belangrijk om altijd voor de zekerheid een uitstrijkje te laten maken om je baarmoederhals te laten controleren.

Doorbraakbloedingen wanneer je net ongesteld bent

Als je net bent begonnen met menstrueren en door de puberteit gaat, kan het soms jaren duren voordat je geen onregelmatige menstruaties meer hebt. Soms ben je ineens vaak ongesteld en dan ben je een periode weinig ongesteld. Dit kan ertoe leiden dat je af en toe last hebt van doorbraakbloedingen tussen de menstruaties door. Ook wanneer je (jaren later) menstruatie begint af te nemen en je in de perimenopauze terecht komt, kunnen je menstruaties onregelmatig en onvoorspelbaar worden, wat zich kan uiten in tussentijdsbloedverlies.. Wanneer dit onregelmatige bloedverlies weer gaat plaatsvinden 1 jaar na je laatste ongesteldheid, dan heb je te maken met postmenopauzaal bloedverlies (PMB). Wanneer je hier last van hebt is het goed om even langs de huisarts te gaan.

Wat kun je doen tegen een doorbraakbloeding?

Er zijn dus verschillende oorzaken van doorbraakbloedingen, maar wat kun je doen tegen deze vervelende tussentijdse bloedingen? Als je weet waarom je last hebt van tussentijds bloedverlies dan kun je een inlegkruisje gebruiken (zoals Libresse DailyFresh) om je kleding te beschermen. Zorg daarnaast dat je altijd iets bij je hebt voor als de doorbraakbloeding terugkomt. Net zoals tijdens je menstruatie, is hygiëne belangrijk. Hou jezelf dan ook schoon door voldoende te douchen en daarna schoon ondergoed aan te doen. En misschien wel het belangrijkste advies: laat de doorbraakbloedingen je leven niet beïnvloeden!

We weten dat het soms een beetje verontrustend kan zijn om overal bloed te zien, maar spotting komt vaak voor en meestal betekent dit niet dat er iets mis is. Probeer zoals altijd naar je lichaam te luisteren en geef het de tijd om te verwerken en zich aan te passen aan nieuwe veranderingen - hormonaal of niet.

Als je nieuwsgierig bent naar meer informatie over menstruatie, bekijk dan deze artikelen over darmklachten rond je menstruatie en hoe anticonceptie je menstruatie beïnvloedt.